On the job Training – Đào tạo chỉ tay dắt việc … ?

Hôm nay kỷ niệm 1000 năm Hà Nội, thay vì vi vu ra ngoài, kc quyết định ở nhà và lôi mấy cái slide về đào tạo ra làm để chuẩn bị cho buổi giảng thử sắp  tới. Kc chợt nhận ra rằng có rất ít thứ nói về On the job Training - Đào tạo chỉ tay dắt việc. Vậy thì chúng ta thử tìm hiểu xem nó như thế nào nhé ?

Trước khi viết ra những thứ hạn hẹp trong mớ kiến thức của mình, kc cũng làm 1 cái công việc tạm gọi là nghiên cứu: Lên google search thông tin , tìm các tài liệu thực tế về nó. Sau khi đọc hàng chục bài báo nói về cụm từ "On Job Training", kc quyết định tòi thêm 1 bài nữa về chủ đề này lên mạng để tăng thêm phần hỗn độn. Nhắc đến từ hỗn độn, kc cũng tự hỏi "khi nào thì google sẽ thêm 1 cái thuật toán nữa để tạo tiện lợi cho người dùng: các bài viết có nội dung giống nhau 80% thì sẽ bị ẩn đi chỉ để lại bài viết được post lên mạng đầu tiên ?". Có công cụ này thì chắc việc nghiên cứu tìm kiếm sẽ dễ dàng hơn nhiều. Quay trở lại với chủ đề chính, có lẽ cảm nhận đầu tiên về On Job Training ( OJT ) là : đây lại là 1 cái bánh vẽ nữa. Thật buồn phải không các bạn. Đến 80% các bài viết, các mr phát biểu khi nói với sinh viên về môi trường làm việc của công ty mình là có O J T. Nghe thích thật đấy. Nhưng cụ thể ra thì liệu có mấy ai có nổi 1 cái quy trình, một văn bản, một form mẫu cho nó ? Hay lại  khi tuyển vào thì lại cho họ tự bơi, tự sướng với 1 hàng đống công việc và 1 lời nói "khi có khúc mắc gì thì phải kêu lên chứ ?" - kc có kinh nghiệm xương máu về những từ này rồi. Thật khó phải kêu đúng không nhỉ? Kêu lên có thể = ta kém cỏi. Cho nên ta phải tìm cách né. Chính vì tìm cách né nên kết quả không như ý ta.

Bài viết này, kc thêm 1 ít ảnh vào để tăng tính minh họa và ... làm bạn đỡ chán với những lời kc viết ra. Nào giờ ta điểm tin 1 chút về các bánh vẽ:

CHẾ ĐỘ & QUYỀN LỢI KHI LÀM VIỆC TẠI PNH
o Được làm việc trong môi trường năng động, chuyên nghiệp;
o Được đào tạo trong công việc (Training on job);
o Mức lương, thưởng hấp dẫn, hưởng theo năng lực;
o Được hưởng các chế độ, chính sách theo qui định của Pháp luật hiện hành.
o Nhiều cơ hội thăng tiến trong công việc

Chào bạn, mình quả thực ko rõ chương trình đào tạo của trường nào tốt hơn, mình cũng học FPT nhưng là một SV lập trình chuyển ngành qua QTKD. Với FPT, sau khi bạn 3 năm học và 1 năm On job-training bạn nhận đc đảm bảo công việc hoặc tuỳ chọn đi kiếm việc làm, nhưng học phí của trường cao so với các trường khác, môi trường học 90% là tiếng anh từ tài liệu đến GV. Mỗi trường đều có ưu và nhược điểm riêng nhưng bạn hoàn toàn có thể lựa chọn. Môi trường đại học là tự giác mà bạn, hãy nhìn những SV lên ĐH lao vào "thoát kiếp" mà xem. Một điều nữa là soft skill qua các tín chỉ bạn đạt được và học nghiêm túc, sẽ có lợi lâu dài cho ban. Thân chào bạn

Một số chương trình về nguồn nhân lực VNG đã và đang triển khai: Chương trình Fresher dành cho những SV năm cuối có kỹ năng tốt sẽ được bồi dưỡng toàn diện trong môi trường làm việc của VNG và có cơ hội trở thành nhân viên chính thức của VNG; Chương trình On job training dành cho các bạn SV có tài năng và đam mê nghiên cứu có thể vừa học vừa làm; Chương trình hỗ trợ học bổng tài năng trẻ; Chương trình tài trợ phòng Lab; Chương trình hợp tác giảng dạy…

Nghe thật thích đúng không các bạn sinh viên và cả những bạn mới đi làm nữa. Làm nhân sự thì theo kc bạn nên biết nó 1 tý. Và nếu bạn may mắn rơi vào 1 công ty nào đó có thể triển khai cái này được thì thật tốt cho vốn kinh nghiệm của bạn. Nhưng tiếc thay tiếc thay đã số những mống có tí chức tí quyền đều tự nhiên cho mình cái quyền hơn người. Và do có tí hơn người nên đa số đều sẽ nói " Anh bận lắm. Anh vẫn đạt được mục tiêu công ty đề ra là được rồi cần gì phải làm". Và khi họ tuôn cái lời vàng ngọc đóng toẹt cái cửa hợp tác lại thì cũng là lúc họ tự đưa mình chậm 1 bước trong một mới người cùng chức vị như họ. Không biết họ có bao giờ tự đặt câu hỏi có tí chiến lược như: liệu giảm 1 người trong team của mình thì công việc của team có bị sao không ? Cùng giống như team mình ở công ty khác tại sao ít người hơn nhưng họ lại có kết quả cao hơn ? Có cách nào biết thằng này giỏi hay yêu ở điểm nào mà không phải do mình cảm tính ? ... Toàn những câu hỏi hay.

"On-job training" hay "learning by doing", được tiếng Việt gọi là "cầm tay chỉ việc". Riêng về cách dịch chắc mọi người cũng hiểu hiểu về nó. "Nhiều người vẫn quan niệm, nói đến đào tạo có nghĩa là sẽ tìm một số chương trình, một số lớp gửi họ đi học. Đây chỉ là một phần trong công tác đào tạo, điều thật sự quan trọng là đào tạo từ chính công việc hằng ngày (OJT - on job training). Việc này đòi hỏi người đương nhiệm phải có trách nhiệm đào tạo bằng cách chia sẻ thông tin trong công việc, thử thách, giao trách nhiệm và giao một số quyền nhất định. Một số công ty còn có chương trình “kèm cặp”, nghĩa là người kế thừa được “cung cấp” một người thầy (mentor) để có thể trao đổi thường xuyên...”."

Đơn giản nhất trong nhân sự, O J T được thể hiện qua 1 số thứ:
- Chương trình học việc đối với với những nhân viên còn đang đi học
- Chương trình thử việc đối với những nhân viên mới.

2 chương trình này thường thì nhân sự sẽ phải phối hợp với các bộ phận để làm. Nhưng tiếc thay có thể do nhân sự yếu quá hoặc do các trưởng bộ phận có tí tự phong hơn người nên sẽ không làm. Và cứ như kiểu đến hẹn lại lên, khi đến lúc xét ký hợp đồng thì cán bộ học việc và thử việc được nhận 1 cái form đánh giá kết quả rồi tự điền vào. Và cái sự điền này cũng hay ở chỗ người điền sẽ liệt kê các công việc được sai vặt rồi tự thống kê kết quả, kẻ ít bị sai vặt thì cố vẽ ra cho thật nhiều thứ khác để bản đánh giá đầy đủ. Sau đó gửi cho trưởng bộ phận. Trưởng bộ phận thấy thằng này thằng nọ dễ sai, công việc không bị "phốt" mấy thế là ký xoẹt 1 cái đề nghị tiếp nhận. Vậy là xong O J T. Chả cần biết cán bộ đó học được cái gì qua O J T. Và rồi họ lại tự hỏi: mình có được đào tạo không ý nhỉ ?

Các bạn cần mẫu này thì cứ liên hệ với kc. KC có một đống của các công ty khác. Thực ra vẽ form này dễ không mà.

Một số công ty kha khá thì O J T có vẻ "pro" hơn. Nào là chương trình : Sư phụ đệ tử, quản trị viên tập sự, Fresher, ... Và các chương trình này nếu làm không quyết liệt thì lại giống như tình trạng trên. Các công việc cần làm để tạo ra 1 cái O J T có vẻ "pro" là gì ?

Theo lý thuyết và thực tế thì đầu tiên chúng ta cần có 1 cái kế hoạch. Kế hoạch ở đây bao gồm:
- Kế hoạch đào tạo cho nhân viên level 0
- Kế hoạch tuyển dụng nhân viên level 0

Kc tạm gọi các nhân viên theo O J T này là level 0 như vậy sẽ tiện phân biệt hơn với các nhân viên đã có kinh nghiệm. Trong kế hoạch đào tạo level 0 theo bạn sẽ phải có những gì ? Có lẽ chúng ta nên lấy ví dụ cụ thể. Cứ lấy công ty kc đang làm ra để ví dụ. Như các bạn biết công ty kc là công ty CNTT và vị trí cần lê kế hoạch đào tạo O J T là cán bộ kinh doanh. Trong OJT plan sẽ có 2 kế hoạch nhỏ: 1. Đào tạo kỹ năng mềm, quy trình, hiểu biết cơ bản về lĩnh vực. 2. Đào tạo kinh nghiệm ( tham gia làm thầu, triển khai với tư cách trợ lý hoặc thỉnh giảng ).

Một vài nét cơ bản của OJT plan:
Đào tạo hội nhập
(Cập nhật thông tin thay đổi trong nội dung đào tạo của Phòng Nhân sự)"
1    Hội nhập Tự hào ( Thông tin tổng quát về công ty )
2    Hội nhập Làm việc ( Thông tin về sổ tay cá nhân, phòng ban, quy trình làm việc..)
3    Hội nhập Văn hóa ( Thông tin về tập đoàn, Quá trình hình thành phát triển của công ty..)
4    Quy chế kỷ luật lao động ( Thông tin về chế độ khen thưởng, kỷ luật..)
5    Giới thiệu sơ đồ bố trí của các phòng ban, TT trong công ty
Đào tạo quy trinh đấu thầu
1    Đào tạo về các văn bản pháp quy: luật đấu thầu.
2    Đào tạo về quy trình làm thầu
3    Kỹ năng lên form báo giá cơ bản
4    Kỹ năng bỏ giá
5    Sử dụng MS Project cơ bản
Đào tạo quản trị dự án
1    Đào tạo về quy trình quản trị dự án (cơ bản)
2    Đào tạo về quy trình quản trị dự án (nâng cao)
Đào tạo về kinh doanh dự án
1    Kỹ năng giao tiếp
2    Kỹ năng đàm phán, thương thảo
3    Đào tạo sổ tay kinh doanh
4    Đào tạo về kinh doanh dự án
5    Kỹ năng từ chối
6    Làm việc nhóm
Đào tạo về kỹ thuật
1    Cơ bản về hệ thống chứng chỉ phục vụ thầu
2    Cơ bản về các hãng

Vâng, ít nhất thì bạn cũng nên viết được ra 1 list các thứ cần phải đào tạo rồi các bài test các mục tiêu cần đạt được.
Còn kế hoạch tuyển dụng thì sao ? Trong cái kế hoạch này bạn phải đề xuất khá nhiều thứ từ chỗ ngồi, mức lương, chính sách ....

Đây là một mẫu đăng tin tuyển ứng viên cho chương trình OJT:

Khởi đầu từ năm 1998, mục đích của chương trình Quản trị viên tập sự của công ty Unilever Việt Nam là đào tạo những sinh viên mới tốt nghiệp giàu tiềm năng thành những nhà lãnh đạo tương lai cho công ty cũng như góp phần chung tay thực hiện sứ mệnh “làm cho cuộc sống của người Việt Nam tốt đẹp hơn” thành hiện thực.

Năm 2009, Unilever Việt Nam sẽ dành khoảng 20 đến 25 vị trí Quản trị viên tập sự dành cho sinh viên mới ra trường làm việc trong các phòng, ban sau: Tiếp thị, Phát triển khách hàng (Sales), Quản lý chuỗi cung ứng, Sản xuất, Tài chính/ Kế toán và Quản lý nhân sự.

LỢI ÍCH CỦA CHƯƠNG TRÌNH
1. Chương trình đào tạo đặc biệt, chuyên sâu về kỹ năng mềm và kỹ năng chuyên môn.
Các ứng viên được chọn sự sẽ có hội tham gia chương trình đào tạo phát triển đặc biệt trong vòng 15 tháng bao gồm 1 tháng giới thiệu tổng quan về các hoạt động của công ty… Các bạn sẽ được làm việc luân chuyển phòng ban, tham gia hội thảo, các dự án nhằm phát triển kỹ năng mềm và kỹ năng chuyên môn.

2. Cơ hội phát triển kỹ năng lãnh đạo.
Các bạn Quản trị viên tập sự sẽ tham gia chương trình 3 năm để trở thành lãnh đạo công ty với nhiều hội thảo cũng như chương trình huấn luyện trực tiếp từ các quản lý cũng như là Ban Giám đốc. Các bạn cũng sẽ được tham gia diễn đàn về Lãnh đạo để học hỏi và phát triển tiềm năng trở thành lãnh đạo của mình. Sau khi đã lên cấp quản lý, bạn sẽ được tiếp tục tham gia Chương Trình đào tạo Lãnh đạo đặc biệt khác để phát triển hơn nữa khả năng của mình.

3. Cơ hội làm việc tại nước ngoài và tham gia các dự án trong vùng hoặc toàn cầu
Quản trị viên tập sự sẽ có cơ hội được phân công tham gia các dự án vùng, hoặc các dự án toàn cầu để tích luỹ kinh nghiệm. Hơn thế nữa, họ sẽ có nhiều cơ hội làm việc tại các nước Châu Á hoặc các nước khác trên toàn thế giới.

4. Tham gia các dự án “Doanh nghiệp vì Cộng đồng”
Những dự án Doanh nghiệp vì Cộng đồng là một trong những hoạt động thú vị của các Quản trị viên khi họ làm việc tại Unilever Việt Nam. Các bạn sẽ giúp mang đến niềm vui và hạnh phúc cho các Nhà Mở hoặc những trẻ em bất hạnh thông qua việc tổ chức những sự kiện đặc biệt cho trẻ em (như Tiệc Trung thu, trại hè…).

5. Môi trường làm việc chuyên nghiệp có tinh thần đồng đội và quyết thắng cao với những thách thức công việc để phát triển bản thân.
Làm việc tại Unilever, bạn sẽ có nhiều cơ hội để học hỏi và phát triển tối đa khả năng của mình. Với sự hỗ trợ của đồng nghiệp, bạn sẽ được tham gia thực hiện các dự án đầy thử thách nhưng cũng hết sức thú vị. Bạn cũng sẽ được tham gia các hoạt động xây dựng tinh thần làm việc đồng đội đầy hấp dẫn.

6. Chế độ và mức lương, thưởng hấp dẫn cho sinh viên mới ra trường.

AI CÓ THỂ NỘP ĐƠN THAM GIA
• Có quốc tịch Việt Nam
• Sinh viên mới tốt nghiệp ra trường hoặc sinh viên cao học mới tốt nghiệp (tại Việt Nam hoặc nước ngoài) trong niên học 2008 – 2009 hoặc đầu năm 2010.
• Chuyên ngành Kinh tế, Thương mại, Quản trị kinh doanh, Tài chính, Kế toán, Tiếp thị và Kỹ thuật. Tuy nhiên, cơ hội được mở rộng cho mọi tài năng sinh viên ở những ngành khác có đam mê được thử thách và phát triển, mong muốn gia nhập Unilever.
• Có điểm trung bình tích luỹ đạt loại khá, giỏi.
• Trình độ tiếng Anh và vi tính thành tạo
• Đam mê làm việc trong lãnh vực hàng tiêu dùng nhanh, có tinh thần dám làm, và quyết tâm hoàn thành công việc được giao , có tố chất lãnh đạo và kỹ năng giao tiếp tốt.
Những ứng viên đã nộp hồ sơ tham gia chương trình Quản trị viên tập sự năm 2008 sẽ không được tham gia chương trình năm 2009.

CÁCH THỨC THAM GIA DỰ TUYỂN
• Truy cập website: http://www.unilever.com.vn/ourcompan...raineeprogram/
• Chọn “Register to 2009 Management Trainee Program”
• Điền thông tin vào Phiếu đăng ký, hãy cho chúng tôi biết về tất cả khả năng của bạn.
• Tải mẫu đơn của bạn lên mạng và chọn “ Register” để hoàn thành việc đăng ký.
• Đăng ký trước ngày 31/3/ 2009
Chú ý: nếu bạn đăng ký thành công, email trả lời tự động sẽ được gửi đến cho bạn để xác nhận. Nếu bạn không nhận được email này, vui lòng đăng ký lại một lần nữa.

Bên FPT cũng có 1 chương trình khá hay về OJT: CHƯƠNG TRÌNH THỦ LĨNH TRẺ FPT. Thật may mắn rằng kc có 1 ít thông tin về chương trình này. Nó khá đầy đủ bao gồm 1 số mục sau. Nếu bạn hứng thú với nó thì tự viết nội dung nhé. Kc không tiện public ra.

QUY TRÌNH XÂY DỰNG KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN CÁ NHÂN & LÀM BÁO CÁO
>1.    Khái niệm cần làm rõ
2.    Mô hình tương tác
3.    Quy trình xây dựng Bản kế hoạch phát triển cá nhân
4.    Báo cáo thường kỳ
5.    Đánh giá của Coach/ Mentor dành cho Mentee.

KẾ HOẠCH CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG GIỮA MENTEE VÀ MENTOR
I: Kế hoạch phát triển của Mentee.
1: Các nhiệm vụ cụ thể cho vị trí công việc.
2: Mục tiêu công việc:
3: Kế hoạch phát phát triển bản thân
4. Các khóa học dự định hoặc mong muốn được tham gia.

II: Kế hoạch hỗ trợ phát triển năng lực của mentor
1: Hỗ trợ thực hiện công việc:
2: Hỗ trợ trong quá trình phát triển năng lực của Mentee.
3: Yêu cầu của cán bộ hướng dẫn đối với Mentee.

BÁO CÁO THỰC HIỆN KẾ HOẠCH CỦA MENTEE VÀ ĐÁNH GIÁ CỦA MENTOR
BÁO CÁO CỦA MENTEE
1. Về công việc
2. Mức độ phát triển các kỹ năng/ năng lực
3. Đánh giá sự hỗ trợ của Mentor

II: ĐÁNH GIÁ CỦA MENTOR
1. Đánh giá Kết quả thực hiện công việc
2. Kết quả phát triển năng lực và kỹ năng
3. Đánh giá sự hỗ  trợ của FYL cho Mentee
Khá chi tiết và đầy đủ đúng không bạn? Chúc bạn thành công khi xây dựng OJT Plan. Bonus 1 số tài liệu hướng dẫn trong OJT:
http://tailieunhansu.com/diendan/f418/cong-cu-edac-cach-thuc-chi-dan-nhan-vien-36131
http://tailieunhansu.com/diendan/f418/cong-cu-fbi-cach-thuc-de-phan-hoi-cho-nhan-vien-hieu-qua-36132
http://tailieunhansu.com/diendan/f418/cong-cu-4ps-cach-thuc-ho-tro-nhan-vien-giai-quyet-van-de-36130

6 thoughts on “On the job Training – Đào tạo chỉ tay dắt việc … ?

  1. Learning by doing = On the job training = “Coaching” (mình nghĩ thế). Nước ta có câu: “học đi đôi với hành”, nước ngoài cũng có câu: “phương pháp học hiệu quả nhất là học trong công việc”. Mình hoàn toàn ủng hộ

  2. “khi có khúc mắc gì thì phải kêu lên chứ ?”

    Đó là anh chị và xếp của em…tức người đạo tạo em nói vậy đó…? Làm em bởi…như bơi trong Hồ Tây….

    Cũng thỉng thoảng tranh thủ nói qua về nghiệp vụ nhưng…cũng chẳng giấy tờ hay qua trình…biết gì nói đó…rồi vào trang web của công ty….nhưng tranh thủ nói đo cũng chỉ diễn ra trong tuần đầu cùng lắm sang tuần nữa….

    Sớm muộn gì cũng phải yết kiến bác về vấn đề này…!

  3. Chia sẻ về OJT 15.03.2012 at 17:16 - Reply

    Thanks KC, mình đang làm khóa luận tốt nghiệp về ojt nên rất cần các thông tin, tài liệu liên quan đến OJT, có khái niệm hay định nghĩa về OJT thì càng tốt, nếu bạn có thì có thể chia sẻ với mình được ko. Thanks!

  4. Alone not Lonely 05.04.2013 at 12:04 - Reply

    bài viết hay quá! mình đang tìm thông tn về on job training mà tìm dc bài này. cám ơn KC!

  5. Hi Cường,

    Cảm ơn bạn vì bài viết về xây dựng chương trình on job training.
    Hiện tại mình đang muốn tham khảo các mẫu chương trình on job training dành cho nhân viên mới
    Nếu được Kc chia sẻ cho mình các mẫu mà Kc có, đặc biệt là trong lĩnh vực CNTT với nhé
    Mục đích của mình là tham khảo để xây dựng một chương trình hoàn chỉnh chung cho công ty

    Mong nhận được phản hồi của Kc
    Cảm ơn bạn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *