Trí tuệ nhân tạo (AI), tác động mạnh mẽ đến nhiều khía cạnh của cuộc sống. AI cũng đã và đang cách mạng hóa thị trường lao động ở Đông Nam Á. Tiềm năng của AI trong việc nâng cao hiệu quả và đổi mới đồng thời tạo ra tác động kinh tế xã hội rộng lớn rất đáng kể.
Theo Báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới năm 2024 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tỷ lệ thất nghiệp tại nhiều quốc gia thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sẽ khá cao. Thái Lan và Singapore là hai quốc gia có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất lần lượt là 1,1% và 1,9%, trong khi Việt Nam có tỷ lệ thất nghiệp 2,1%, Malaysia 3,5%, Philippines 5,1% và Indonesia 5,2%.
Mặc dù thị trường lao động đang chứng kiến một bầu không khí đầy thách thức, một số ngành công nghiệp vẫn tăng trưởng cao vượt trội hơn các ngành khác. Đó là những ngành như an ninh lương thực, AI và blockchain, thương mại điện tử, sản xuất và thị trường chăm sóc sức khỏe.
AI đang trở thành nền tảng của nền kinh tế số. Các giải pháp sáng tạo như ChatGPT trao quyền cho các công ty khởi nghiệp tiếp thị, bán hàng, tạo nội dung, thu thập và phân tích dữ liệu cũng như tăng cường sự tương tác của khách hàng.
Ví dụ, một sáng kiến tại ASEAN là chiến dịch giá trị dựa trên AI để tiếp thị Pizza Hut Singapore. Sáng kiến này đã giúp nhiều khâu công việc được thực hiện nhanh chóng và cần ít người hơn. Cụ thể, phương pháp tiếp cận sáng tạo này bao gồm việc sử dụng chương trình Midjourney để tạo điểm nhấn trực quan do AI tạo ra nhằm quảng bá sáng tạo các dịch vụ của thương hiệu. Giải pháp này cắt giảm chi phí quảng cáo, giúp chi phí trở nên phải chăng hơn và chuyển khoản tiết kiệm này cho khách hàng.
Đông Nam Á là khu vực hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, dù là nhà đầu tư mạo hiểm hay những gã khổng lồ công nghệ. Các công ty như Apple, Microsoft, Google và Nvidia, cùng nhiều công ty khác, đang đầu tư hàng triệu USD để mở rộng hoạt động và tuyển thêm nhân viên cho doanh nghiệp của mình. AI có thể cải thiện quy trình tuyển dụng và quản lý nhân viên.
AI sẽ biến đổi thị trường lao động Đông Nam Á như thế nào?
Thị trường lao động phải đối mặt với những thách thức riêng của mình với sự tích hợp của AI. Một báo cáo của Goldman Sachs cảnh báo rằng có tới 300 triệu việc làm có thể bị ảnh hưởng bởi tự động hóa AI. Mối đe dọa này đặc biệt nghiêm trọng ở các quốc gia như Ấn Độ và Philippines, nơi các chatbot hỗ trợ AI có thể thay thế các tổng đài do con người điều hành. Tương tự như vậy, ở Thái Lan, một báo cáo dự đoán rằng AI có thể khiến nhiều công việc hành chính và văn phòng trở nên thừa thãi vào năm 2030.
Việc đưa AI vào nơi làm việc đang có tác động đáng kể đến các công ty ASEAN. Một số thay đổi hiện tại và dự kiến bao gồm:
1. Thu gọn quy trình tuyển dụng và giữ chân nhân tài
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp có thể sử dụng AI để thu gọn quy trình tuyển dụng của mình. AI có thể xác định khoảng trống về nguồn nhân tài trong văn phòng, sàng lọc nhân viên chất lượng cao và phân tích cũng như làm nổi bật các vị trí thừa. Công nghệ này có thể tự động gửi thông báo tuyển dụng khi có vị trí tuyển dụng, vận hành Hệ thống theo dõi ứng viên (ATS) và tuyển dụng nhân viên mới.
Hơn nữa, AI có thể giúp giữ chân nhân viên bằng cách xác định những nhân viên nào nên được thưởng, tăng lương, nghỉ phép hoặc đào tạo thêm để phát triển sự nghiệp tại công ty. Công nghệ này cũng có thể thu thập và phân tích dữ liệu về nhân tài và cung cấp báo cáo cho cấp trên để họ có thể quản lý cấp dưới tốt hơn.
2. Sẽ có nhiều phụ nữ được bổ sung vào lực lượng lao động
AI có thể hướng tới mục tiêu thu hẹp khoảng cách giới tính bằng cách xóa bỏ định kiến của người phỏng vấn đối với nam giới và xóa bỏ định kiến về khả năng thực hiện các vai trò công việc quan trọng của phụ nữ.
AI, đặc biệt là thông qua HRtech, có thể giúp thúc đẩy bình đẳng giới trong lực lượng lao động. Cải thiện quy trình sàng lọc có thể giúp xác định những ứng viên tốt nhất cho công việc, bất kể giới tính, do đó tăng cường tuyển dụng nhân viên và góp phần tạo nên một nơi làm việc đa dạng và toàn diện hơn.
3. Tạo ra các vị trí việc làm mới
Việc áp dụng công nghệ mới có thể dẫn đến những tình huống công ty phải thay thế nhân viên, đó là điều không thể tránh khỏi. Nhu cầu về các kỹ năng cần thiết sẽ tăng cao. Ví dụ, trong ngành công nghiệp sáng tạo, AI có thể sáng tác nhạc, văn học, tạo nội dung video, phát triển tác phẩm nghệ thuật hoặc chỉnh sửa ảnh, v.v. Do đó, những nhân viên làm việc trong các bộ phận này có khả năng sẽ bị thay thế để tiết kiệm chi phí.
Một số công việc như dịch vụ khách hàng sẽ bị ảnh hưởng vì các công cụ AI có thể xử lý tương tác của công chúng trong suốt hành trình của người mua. Chatbot có thể mô phỏng tương tác của con người, email tự động có thể giữ chân khách hàng tiềm năng và các chương trình có thể ghi lại thông tin về khách hàng tiềm năng.
Mặc dù một số vị trí công việc, như dịch vụ khách hàng, có thể bị ảnh hưởng bởi công nghệ, nhưng cũng có khả năng tạo ra các cơ hội việc làm mới ở Đông Nam Á. Khi các công ty dựa trên AI xuất hiện, các vị trí như nhà phân tích dữ liệu, nhà khoa học nghiên cứu và chuyên gia sẽ trở nên phổ biến hơn.
4. Nhu cầu đào tạo lại và nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động
Theo công ty dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp PricewaterhouseCoopers (PwC), Đông Nam Á có lực lượng lao động lớn thứ ba, nhưng nhiều người trong số những người lao động (NLĐ) này cần được nâng cao kỹ năng để chuyển sang các công việc có giá trị gia tăng cao hơn. Nhiều nhân viên cũng còn trẻ và cần được cố vấn để phát huy hết tiềm năng của mình.
Nghiên cứu xu hướng toàn cầu năm 2022 cho thấy 97% người sử dụng lao động nhận thấy khoảng cách kỹ năng ở NLĐ châu Á. Tuy nhiên, có một vấn đề là các công ty đôi khi lại lo ngại việc nâng cao kỹ năng cho nhân viên sẽ khiến họ chuyển sang các công ty khác. Hơn nữa, còn có thách thức về chi phí đào tạo và việc học chỉ giới hạn ở một số ít nhân viên.
Các sáng kiến giữ chân nhân viên tốt hơn có thể giải quyết các vấn đề như tiền thưởng trung thành cho nhân viên khi họ ở lại sau khóa đào tạo. Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cũng có thể cân nhắc thuê lao động nước ngoài để bổ sung lực lượng lao động và mang lại thêm chuyên môn.
Theo: Tạp chí Thông tin & Truyền thông
