Tiền thưởng là một công cụ quan trọng mà các doanh nghiệp sử dụng để ghi nhận những đóng góp của nhân viên và tạo động lực làm việc. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi có bao nhiêu loại tiền thưởng cho nhân viên và chúng được áp dụng như thế nào chưa? Cùng Blognhansu tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Các loại thưởng cho nhân viên
Các loại tiền thưởng có vai trò rất lớn trong hoạt động sản xuất và đời sống vật chất lẫn tinh thần của người lao động. Nếu tiền thưởng người lao động nhận được thỏa mãn được họ, đó sẽ là động lực để sáng tạo, tăng năng suất lao động... Người lao động sẽ coi việc phát triển công ty chính là phát triển, làm giàu cho bản thân mình, từ đó thống nhất mục tiêu cá nhân và tập thể.
Dưới đây là các loại thưởng cho nhân viên phổ biến hiện nay:
1. Tiền thưởng theo năm
Tiền thưởng năm là loại tiền thưởng doanh nghiệp trao cho nhân viên sau mỗi một năm hoạt động, thường là trong giai đoạn tổng kết năm. Nếu nhân viên đạt được hoặc vượt mức KPI đã được phân công, họ có thể mong đợi một mức thưởng năm xứng đáng với công sức của mình. Đây cũng là một trong những lý do để giữ chân nhân viên hoạt động đến hết năm. Đồng thời, là động lực cho một năm hoạt động mới với mức thưởng cao hơn nữa.
2. Tiền thưởng ký kết
Tiền thưởng ký kết là loại tiền được doanh nghiệp thưởng một lần duy nhất dành cho những ứng viên tài năng, phù hợp mà công ty mong muốn có được. Hiểu đơn giản, đây là khoản tiền thưởng khi ứng viên quyết định gia nhập công ty. Đối tượng của loại tiền thưởng này bao gồm:
Những ứng viên tài giỏi, có kinh nghiệm lâu năm và thường dành cho những vị trí chủ chốt, lãnh đạo trong công ty.
Những ứng viên nổi bật trong ngành được nhiều nhà tuyển dụng hoặc công ty đối thủ săn đón.
Các ứng viên từ các công ty khác được offer để chuyển sang làm việc tại công ty hiện thời.
Đi cùng với tiền thưởng ký kết có thể là cam kết hoạt động dài hạn trong công ty, nhưng tất cả đều hướng tới mục tiêu chung là phát triển bản thân và tập thể của cả người lao động và người sử dụng lao động.
3. Tiền thưởng giao ngay
Nếu nhân viên mang về hợp đồng giá trị, hoàn thành vượt mức KPI đề ra một cách xuất sắc thì họ hoàn toàn có đủ điều kiện để được nhận loại tiền thưởng này.
Thông thường, các nhà lãnh đạo đều có quỹ cho loại tiền thưởng này. Đây sẽ là một cú hích động lực ngay lập tức, có thể được trao sau những kế hoạch, chiến dịch căng thẳng hay giai đoạn khó khăn của công ty.
4. Tiền thưởng theo tháng
Đây là loại thưởng được công ty cộng vào tiền lương hàng tháng nếu người lao động đạt đủ chỉ tiêu trong tháng. Do đó, số tiền này của từng nhân viên sẽ không giống nhau bởi có bạn sẽ vượt chỉ tiêu nhưng cũng có một số bạn chạy được ít KPI hơn.
5. Tiền thưởng giới thiệu
Một trong các loại tiền thưởng được áp dụng phổ biến nhất trong các công ty hiện nay là tiền thưởng giới thiệu. Khi một nhân viên giới thiệu ứng viên cho một vị trí còn trống trong công ty, nhất là với những vị trí đặc thù, mang tính cạnh tranh cao, nguồn nhân lực không quá dồi dào và không dễ dàng tìm kiếm qua các kênh chính thống thì nhân viên giới thiệu đó sẽ được thưởng “referral bonus”.
Không còn gói gọn trong ngành nhân sự, các chiến dịch Referral Bonus đã được nhiều nhãn hàng tận dụng để tung ra sản phẩm mới của mình, thâm nhập thị trường và tạo lòng tin, ấn tượng với người tiêu dùng.
6. Tiền thưởng vào dịp lễ tết
Tiền thưởng lễ, tết ở Việt Nam thường được gộp với thưởng năm dưới danh nghĩa thưởng Tết nguyên đán, thưởng tháng thứ 13. Để hợp lý hóa việc thưởng lễ tết, các công ty thường gắn các ngày này vào những mức KPI mà nhân viên cần đạt được để họ có động lực cố gắng qua những mốc thời gian cụ thể, những chiến dịch lớn hay nhiệm vụ căng thẳng hoặc chỉ đơn giản là một hình thức cảm ơn và tạo động lực nhân viên.
7. Tiền thưởng chia sẻ lợi nhuận
Không giống các loại tiền thưởng khác, tiền thưởng chia sẻ lợi nhuận sẽ thưởng cho nhân viên một số phần trăm lợi nhuận của công ty và dựa trên doanh thu thực tế của công ty trong khoảng thời gian nhất định. Nhân viên chỉ được hưởng lợi từ hình thức thưởng này khi công ty thấy có lãi.
Số tiền được chia cho mỗi nhân viên phụ thuộc vào mức lương và chức danh. Tiền thưởng này có thể được phát hành dưới dạng cổ phiếu hoặc một khoản tiền mặt. Việc gắn tiền thưởng trực tiếp vào doanh thu và hoạt động lãi lỗ của công ty khiến cho người lao động có tâm lý dấn thân, cống hiến cho công việc hơn với phần thưởng hậu hĩnh.
8. Tiền hoa hồng
Tiền hoa hồng là loại tiền thưởng phổ biến, đặc biệt là dành cho đội ngũ nhân viên sale của các doanh nghiệp. Việc trao thưởng hoa hồng dựa trên số tiền hoặc doanh thu mà một nhân viên bán hàng kiếm được từ doanh số bán hàng mà họ đã thực hiện. Ngoài ra, tiền hoa hồng là khoản bổ sung cho mức lương cơ bản và được xác định rất rõ ràng vào đầu năm thông qua cơ cấu hoa hồng bán hàng của từng công ty.
Trong thời kỳ hiện đại, văn minh và tự do lao động, chế độ lương thưởng được đánh giá phù hợp, hậu hĩnh là một trong những yếu tố quan trọng giúp một công ty trở nên hấp dẫn trong mắt các ứng viên và thu hút nhân tài.
Chế độ khen thưởng trong doanh nghiệp
Theo quy định tại Thông tư 12/2019/TT-BNV, khen thưởng là hoạt động không cần quá thường xuyên mà nhằm mục tiêu khuyến khích, tôn vinh những cá nhân có nhiều cống hiến. Hoạt động khen thưởng của doanh nghiệp được biết đến là một hoạt động khác hoàn toàn so với việc trả tiền lương cho người lao động theo quy định.
Doanh nghiệp khi áp dụng văn hóa doanh nghiệp luôn phải chú trọng tới khen thưởng những cá nhân xuất sắc. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp thực hiện việc khen thưởng không thực hiện một cách đồng loạt và phổ biến mà khen thưởng cần phải đúng lúc, động viên đúng người. Đối với những cá nhân người lao động được khen thưởng cần đảm bảo là những người xuất sắc nhất.
Bên cạnh những quy định về văn hóa khen thưởng của doanh nghiệp thì theo quy định của pháp luật lao động nói chung và tại Thông tư 12/2019/TT-BNV đã quy định rất cụ thể và chi tiết về chế độ khen thưởng của doanh nghiệp tại Khoản 3 Điều 10 thông tư này như sau:
“3. Khen thưởng đối với doanh nghiệp.
a) Việc đề nghị các hình thức khen thưởng đối với doanh nghiệp thuộc đối tượng bắt buộc phải kiểm toán theo quy định của Luật Kiểm toán Nhà nước và Luật Kiểm toán độc lập phải có Báo cáo kết quả kiểm toán của cơ quan kiểm toán có thẩm quyền trong thời gian 05 năm trước thời điểm đề nghị khen thưởng. Đối với doanh nghiệp không thuộc đối tượng bắt buộc phải kiểm toán trong báo cáo thành tích phải nêu căn cứ không thuộc đối tượng bắt buộc phải kiểm toán.
Đối với doanh nghiệp đề nghị tăng “Cờ thi đua của Chính phủ” thuộc đối tượng kiểm toán phải có báo cáo kết quả kiểm toán (nếu chưa có báo cáo kết quả kiểm toán thì sau khi có kết quả kiểm toán thực hiện trình khen thưởng theo quy định).
b) Tập thể, cá nhân thuộc doanh nghiệp hoạt động tại nơi đặt trụ sở giao dịch chính do Người đứng đầu doanh nghiệp khen thưởng hoặc đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi đặt trụ sở giao dịch chính khen thưởng hoặc đề nghị cấp trên khen thưởng.
…”
Từ quy định nêu ở trên, có thể thấy rằng chế độ khen thưởng của doanh nghiệp được quy định ở điều này rất chặt chẽ và đảm bảo được tính công bằng trong quá trình khen thưởng của doanh nghiệp. Do đó, khi doanh nghiệp muốn thực hiện việc khen thưởng thì cần phải có Báo cáo kết quả kiểm toán của cơ quan kiểm toán có thẩm quyền trong thời gian năm năm trước thời điểm đề nghị khen thưởng.
Bên cạnh đó, thẩm quyền khen thưởng của người đứng đầu và/hoặc đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có quyền khen thưởng hoặc đề nghị cấp trên khen thưởng đối với những tập thể, cá nhân thuộc doanh nghiệp hoạt động tại nơi đặt trụ sở giao dịch chính như đã được nêu ở Thông tư này.
Lời kết
Các loại tiền thưởng cho nhân viên có vai trò quan trọng trong việc tạo động lực và xây dựng môi trường làm việc tích cực. Việc áp dụng chiến lược thưởng phù hợp không chỉ giúp nhân viên cảm thấy được ghi nhận mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Khi nhân viên được khuyến khích, họ sẽ cống hiến hết mình, đưa tổ chức đến những thành công lớn hơn.
