Trong 2 năm qua mình đã phỏng vấn hơn 30 bạn SEO đủ level và cũng đã đi phỏng vấn dạo các công ty tuyển SEO từ agency đến inhouse lớn ở Việt Nam (Novaland, Dentsu, Phibious...) thì đã rút ra được kha khá kinh nghiệm và có các nhận định sau:

1 - Các doanh nghiệp khi phỏng vấn SEO hỏi những câu khá dễ và lý thuyết. Thường là hỏi những câu có sẵn trên mạng, khái niệm hoặc hỏi chung chung.
2 - Nhiều bạn SEO làm CV rất đẹp, từng làm cho các tập đoàn, công ty lớn (TGDD, Vinmec, Sendo, Tiki, GTV...) nhưng thật ra chỉ là phông bạt, thực chiến không có, nặng lý thuyết.
Nên bài viết này mình muốn chia sẻ một ít kinh nghiệm của mình để giúp các sếp hoặc bộ phận HR có thêm những tài liệu tham khảo khách quan khi check CV và phỏng vấn ứng viên SEO từ level Junior đến Manager/Head.

I. Bước Sreen CV (Sàng lọc)

1. Đối với các CV từng làm việc thời gian dài (> 1 năm) tại các công ty inhouse lớn:
Các ứng viên này đa phần kinh nghiệm thực chiến về SEO (đặc biệt là offpage và cách triển khai SEO ở giai đoạn đầu đối với một website mới) khá yếu. Nguyên nhân là các website lớn rất ít (hoặc không có) chi tiền cho việc đẩy offpage, cùng lắm là chỉ cho nhân viên đi link tay. Và hơn nữa các bạn SEO khi làm ở các website lớn đều là lúc nó đã hình thành rồi (người giỏi nhất là người đã lên plan và thực thi ở giai đoạn đầu thì thường đã nghỉ).

Các bạn làm tốt nhất về phần Onpage và content. Tuy nhiên, chưa xác định được ở phần Onpage cái nào cần thiết để làm, cái nào không cần thiết có thể bỏ qua mà vẫn làm website phát triển tốt về thứ hạng. Vì khi làm đi làm lại một website trong thời gian dài thì bạn mới có thời gian để tối ưu cái web lên 9.9, 10 điểm.

=> Lúc này cần screen tiếp CV để xem ứng viên có làm dự án riêng nào lên top hoặc ra tiền không, nếu không có thì thường trình độ bạn này khá thấp.

2. Đối với các ứng viên có thời gian làm việc chủ yếu ở Agency.
Nếu làm ở các Agency tổng hợp: Các bạn này kinh nghiệm thực chiến còn ít hơn cả các bạn làm inhouse. Điểm nổi trội nhất của các bạn làm SEO ở agency chính là khả năng thuyết trình và làm plan, đặc biệt là làm ở Agency càng lớn. Agency lớn thì chỉ cho làm plan, sau đó outsource ra ngoài để ăn tiền chênh lệch. Và client của các agency này thường không muốn đụng vào phần offpage.
Nếu làm ở các Agency chuyên về SEO: các bạn này thì trình độ có khá hơn tí, nhưng cũng tầm trung trở xuống ở mọi level.

3. Ở bước screen CV thì mình đánh giá cao nhất những ứng viên có dự án riêng, đặc biệt là dự án đó có lên top từ khóa nào đó, nếu mà ra tiền tự dự án đó luôn thì quá tốt. Vì ít nhất bạn đó cũng có can đảm và sự quyết đoán để ra làm riêng, không dính mãi ở công ty (làm SEO mà làm công ăn lương không thì bèo lắm).

II. Các câu hỏi khi phỏng vấn
Khi phỏng vấn thì mình thường theo flow các câu hỏi sau đây:

1. Em thấy mình mạnh nhất/tự tin nhất về phần nào khi làm SEO?
Đây luôn là câu hỏi đầu tiên mà mình hỏi ứng viên. Mục đích là để xem bạn tự tin vào phần nào, yếu phần nào. Sau đó sẽ xoáy sâu vào cái mà bạn tự tin nhất và tìm hiểu lý do tại sao bạn yếu/thiếu tự tin những cái còn lại.
Từ câu hỏi trên mình sẽ theo flow mà hỏi tiếp. Sẽ có rất nhiều câu trả lời như em mạnh về plan, mạnh về content, quản lý, onpage, offpage, triển khai link building...

2. NẾU ỨNG VIÊN TRẢ LỜI MẠNH VỀ ONPAGE:
2.1 Theo em thì những tiêu chí/công việc Onpage nào quan trọng nhất ảnh hưởng trực tiếp đến dự án?
2.2 Đối với một website hoàn toàn mới, trong 1 tháng đầu tiên, tiêu chí/công việc Onpage nào là quan trọng nhất?
2.3 Em chia các công việc Onpage ra làm mấy loại? Cụ thể là gì?
2.4 Trong toàn bộ những checklist Onpage mà em kể trên, theo em cái nào không làm/không tối ưu thì không ảnh hưởng gì/ảnh hưởng rất nhỏ tới dự án?
Nếu bạn phỏng vấn ứng viên từ level Lead trở lên, có thể hỏi thêm một số câu như:
2.5 Em sẽ tối ưu checklist/công việc Onpage nào để đẩy nhanh tốc độ của dự án trong 1 - 2 tháng đầu tiên?
2.6 Nếu công ty có rất nhiều dự án, thì em sẽ phát hiện các lỗi Onpage như thế nào? Và làm sao để không miss?
=> Nếu ứng viên nói về một tiêu chí Onpage nào đó, thì hãy đặt câu hỏi "tại sao" để xoáy sâu vào sự hiểu biết và kinh nghiệm của ứng viên vào vấn đề đó. Ví dụ nếu ứng viên trả lời Title và H1 là một tiêu chí Onpage quan trọng, thì hãy hỏi tại sao nó lại quan trọng (thường là sẽ trả lời làm tăng CTR, giúp người dùng click vô nhiều hơn, nhưng cái này sai nếu website chưa lên top key nào hết).

3. NẾU ỨNG VIÊN TRẢ LỜI MẠNH VỀ OFFPAGE
3.1 Offpage chia ra làm mấy phần?
3.2 Mấu chốt để mang lại sự hiệu quả cao nhất khi triển khai Link Building là gì?
3.3 Làm thế nào để em biết cách triển khai link nền (mấy bạn hay gọi là Entity đó) của bên dịch vụ/inhouse hiệu quả/đang làm tốt?
3.4 Khi nào thì em bắt đầu đẩy link vào website? (Dựa vào đâu, có chỉ số nào đo lường cụ thể không hay hoàn toàn dựa vào kinh nghiệm).
3.5 Sau khi đẩy link nền thì đo lường hiệu quả nó như thế nào?
3.6 Các hình thức triển khai link building khác mà em thường làm?
3.7 Em đẩy signal cho website mới như thế nào?
3.8 Tư duy triển khai Guest Post, Textlink, Traffic Users: khi nào làm được, làm ra sao, hiệu quả như thế nào, đo đạc ra sao?
3.9 Textlink có công dụng chính là gì? Đặt ở đâu hiệu quả nhất? Tại sao?
3.10 Khi nào thì bắt đầu đẩy textlink được?
3.11 Cách triển khai Guest Post như thế nào: nội dung, cách đặt anchor, link, khi nào triển khai...
3.12 Cách đẩy traffic users như thế nào: khi nào đẩy, đẩy key gì, bao nhiêu volume, chia ra bao nhiêu tháng...

4. MỘT SỐ CÂU HỎI VỀ TƯ DUY LÀM SEO:
4.1 Khi website đột nhiên bị mất index hoặc tụt thứ hạng trong thời gian rất ngắn, thì em sẽ làm gì?
4.2 Theo em, khó khăn/thử thách/trở ngại lớn nhất khi em làm website bên anh/chị (project mới hoàn toàn) so với những website khác (nếu bạn từng làm ở những thương hiệu lớn) là gì?
4.3 Sự khác biệt lớn nhất giữa làm một website rất lớn và nhiều website nhỏ (có thể lấy hệ quy chiếu về traffic hoặc target về keyword) là gì?
4.4 Người ta hay phân biệt Whitehat, Blackhat, Greyhat. Theo em sự khác nhau và giống nhau của những cái đó là gì?
4.5 Giả sử sếp trực tiếp của em không biết gì về SEO, hãy giải thích cho sếp biết bản chất SEO là gì và làm SEO như thế nào (bao gồm onpage, offpage) theo cách của em.

5. MỘT SỐ CÂU HỎI VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NHÓM DÀNH CHO MANAGER/LEAD:
5.1 Giả sử mỗi ngày em thuê outsoure viết hơn 100 bài, em làm sao để check chất lượng các bài viết này một cách nhanh nhất và chính xác nhất?
5.2 Giả sử em quản lý team SEO với 5 người, em dựa vào đâu để đánh giá cách họ làm việc?
...

Nguồn: Trần Nhân - Group Nghiện SEO

Trao đổi:

Thắng Nguyễn: Mình quan tâm là mức lương đạt mốc 5/10 ->7/10 các câu hỏi trên thì mức lương cá nhân bạn thấy bao nhiêu là hợp lý? Cảm ơn bạn đã chia sẻ. Mình cũng đang rất đau đầu về lương thưởng, đãi ngộ

Trần Nhân - Tác giả: Câu trả lời của các câu hỏi trên phụ thuộc vào trình độ và hệ quy chiếu của người phỏng vấn và định hướng của doanh nghiệp, nên sẽ không có mốc cụ thể. Nhưng như đã nói, mình không bao giờ hỏi hết các câu hỏi ở trên. Thường hỏi theo flow ứng viên trả lời và tầm 50% câu hỏi ở trên là tối đa. Có buổi phỏng vấn chỉ 5 phút, có buổi cao nhất gần 40 phút. Hệ quy chiếu về lương của mình là
1 - Trả lời 20 - 30% Onpage: Junior => Lương không quá 15 triệu.
2 - Trả lời từ 30 - 50% Onpage: Junior - Middle => Lương 15 - 20 triệu
3 - Trả lời được 30 - 50% phần Offpage + Onpage: Middle trở lên, từ 20 triệu - 30 triệu.
4 - Còn lại nếu tuyển Lead/Manager lương sẽ không dưới 30 triệu và có thưởng doanh thu.
Tuy nhiên như đã nói, việc đánh giá câu trả lời của ứng viên không ai giống ai, hệ quy chiếu của mình khác.

Thắng Nguyễn: Cảm ơn bạn đã chia sẻ nhiệt tình

Lại Là Tui Nè: 😃 khúc lọc CV cảm thấy khá lấn cấn, không một ai có thể tự nhiên làm ở inhouse hoặc agency lớn, họ phải có tìm năng và thực lực mới được nhận và làm việc tại đó. Vậy nên bảo yếu, kém là chưa chính xác.
Lọc CV chăm chăm vào dự án riêng =)) đúng là cần thật nhưng có quan trọng vậy không. Bản thân em cũng làm SEO từ 2019 đến giờ, đã trải qua agency lẫn inhouse và dự án ngoài, muốn làm điều gì đó nhưng không được (chủ yếu vì giới hạn ngân sách) không phải một hai. Lọc CV không sai, chỉ là hơi cứng nhắc chút

Đoàn Mậu Hoài: Các câu hỏi phỏng vấn khá hay và đáng lưu ý. Tuy nhiên, cách bạn truyền đạt điều này thật sự gây nguy hiểm cho nhiều người " Nhiều bạn SEO làm CV rất đẹp, từng làm cho các tập đoàn, công ty lớn (TGDD, Vinmec, Sendo, Tiki,...) nhưng thật ra chỉ là phông bạt, thực chiến không có, nặng lý thuyết." Mình tò mò bạn từng làm SEO cho các công ty này chưa? website lớn nhất bạn từng làm có bao nhiêu trang? Tìm cho mình 1 giải pháp để SEO kết hợp với DEV giúp website index 1.000.000 sản phẩm mới trên website TMĐT như Sendo.vn nhanh nhất có thể, nơi mà mình từng làm việc? lượng nội dung hàng tháng được upload lên là 10.000 bài viết thì bạn sẽ xử lý nó như thế nào? Bạn sẽ lọc và xử lý 400.000 trang nội dung cũ old date trên trang theo các bước nào để tối ưu nhất cho hệ thống?,...xử lý dữ liệu lớn là một bài toán rất khác mà các bạn chưa từng làm việc ở các đơn vị như thế này ngồi ở ngoài sẽ không bao giờ hình dung được!

Trần Nhân - Tác giả: Mình chưa làm cho mấy site TMDT, nhưng đã làm lên top rất nhiều site về data ở Việt Nam rồi. Ví dụ như key "kqbd" hay "trực tiếp bóng đá", 1 triệu trang thì không có, nhưng hơn 100k thì dư. Và mình không bay vô nhận bàn giao từ team khác, mà setup từ đầu một domain trắng. Về vấn đề quản lý nội dung mới và nội dung cũ thì đơn giản là chia mỗi page/post (page cha, page con, post) theo từng field trong cms. Ví dụ như Field Title page, title post, title subpage; description page, description post, description subpage và content page. Do có hơn 100k nên không thể nào điền tay được, mà phải xài công thức (ví dụ Thời trang [Nam]). Những nội dung nằm trong [] sẽ thay đổi theo cái title, sẽ có thêm các field khác thêm ảnh, nội dung cố định các kiểu. Còn vấn đề giải quyết crawling và indexing thì không tiện nói ở đây 😃

Đoàn Mậu Hoài: Bậy bạn chưa có kinh nghiệm làm TMĐT dữ liệu lớn mà lại lôi thương hiệu người ta ra nói như thế này có hợp lý không? " Nhiều bạn SEO làm CV rất đẹp, từng làm cho các tập đoàn, công ty lớn (TGDD, Vinmec, Sendo, Tiki,...) nhưng thật ra chỉ là phông bạt, thực chiến không có, nặng lý thuyết." Nó rất phiến diện và mình quyết định dành thời gian để trao đổi thêm với bạn để mọi người nhìn đa chiều và công bằng hơn chứ thật ra nhiều A E làm ở các công ty như này họ đọc bài của bạn và lờ cho qua rất nhiều. Đối với mình nó nguy hại vì ảnh hưởng đến sự nghiệp của những A E từng làm SEO ở các công ty này khi ra ngoài phỏng vấn. Ví như bạn lấy bài test của công ty nhỏ hỏi nhân sự từng làm TMĐT dữ liệu lớn rồi đánh giá họ thì khác nào bạn check khả năng của con cá bằng việc leo cây!

Trần Nhân - Tác giả: Đoàn Mậu Hoài Bạn không cần lo bò trắng răng đâu. Những ai mà im lặng và lờ đi như bạn nói thì sẽ hiểu mỗi người sẽ có hệ quy chiếu riêng. Người giỏi không cần giải thích và sợ ảnh hưởng đến sự nghiệp. Các câu hỏi trên chỉ là tham khảo và còn phụ thuộc vào sự linh động + nhìn nhận của mỗi người. Thêm nữa, mình chỉ phỏng vấn chưa tới 50 người, và mình dùng chữ "Nhiều". Tức quan điểm cá nhân và vòng vòng trong cái "giếng" của mình thôi. Hoan hỉ đi