Những con chó và quản trị nhân sự – truyện ngụ ngôn về nhân sự

Nghề nào cũng có những câu truyện kinh điển hoặc chắc chắn phải đọc. Mình đánh giá đây là câu truyện mà ai học nhân sự hay làm nhân sự nên biết. Không biết các thầy cô trong trường đã đưa vào chưa nhỉ ? Nếu chưa thì nên đưa vào. Câu truyện không lột tả được hết các vấn đề nhân sự nhưng cơ bản là có khá đủ.

Các bạn làm HR cho các công ty mới thành lập thì có thể áp dụng theo. Mời cả nhà cùng đọc và cùng trao đổi. Mong rằng KC sẽ nhận được nhiều comment.

BÀI HỌC VỀ LƯƠNG THƯỞNG QUA CÂU CHUYỆN “THỢ SĂN QUẢN LÝ BẦY CHÓ”

1. Một chú chó săn chạy khắp cánh đồng dưới chân núi mà không bắt được con thỏ nào.

Người chăn dê thấy thế thì cười, trêu chú chó:
- Chú thật bất tài. Con thỏ nhỏ hơn chú bao nhiêu mà còn chạy nhanh hơn.
Chó săn đáp:
- Ông không biết mục đích chạy của bọn tôi hoàn toàn khác nhau! Tôi chạy chỉ vì miếng ăn, còn thỏ chạy vì tính mạng!
Thợ săn nghe cuộc trò chuyện của người chăn dê và chú chó, nghĩ bụng: “Con chó này nói đúng. Nếu ta muốn có nhiều thỏ hơn thì phải nghĩ cách khác”. Một ý nghĩ lóe lên trong đầu thợ săn.

2. Thế là thợ săn ra chợ mua thêm mấy con chó săn khác. Sau đó, ông ta ra chính sách mới: Hễ con nào bắt được đủ số thỏ sẽ được “trả lương” bằng mấy chiếc xương. Không bắt được thỏ thì không có ăn.
Chiêu mới quả cao tay. Bầy chó tranh nhau săn bắt, đem rất nhiều thỏ về, bởi chẳng con nào muốn thấy chó khác gặm xương, trong khi mình hóp bụng trương mắt ếch.

3. Được một thời gian, lại có vấn đề xuất hiện. Bầy chó nhận ra: thỏ lớn khó bắt hơn thỏ bé, vậy mà bắt được bất kể thỏ lớn hay thỏ bé thì đều nhận trả công như nhau. Lúc đầu chỉ có một vài con giỏi nhận xét mới chuyên bắt thỏ nhỏ, sau cả đàn đều làm theo.

Thợ săn hỏi:
- Gần đây thỏ bọn bay bắt được càng ngày càng nhỏ, vì sao vậy?
Bầy chó trả lời:
- Thỏ lớn thỏ nhỏ không khác nhau, ai phí công đi bắt thỏ lớn đây?
Sau một thời gian suy nghĩ, thợ săn quyết định không dùng xương để trả cho số lượng thỏ, mà dùng phương pháp đánh giá hiệu quả: cứ một thời gian lại thống kê trọng lượng thỏ của từng con săn về, từ đó trả công theo từng giai đoạn.
Cách quản lý mới của thợ săn lập tức có tác dụng, số thỏ bầy chó săn về tăng cả số lượng lẫn chất lượng. Thợ săn rất đắc ý.

4. Thế nhưng, ngày này qua ngày khác, thợ săn lại thấy số thỏ bầy chó săn về giảm rõ rệt, mà những con chó càng nhiều kinh nghiệm thì lại đem về càng ít thỏ.

Thợ săn hỏi bầy chó. Bầy chó đáp:
- Quãng đời đẹp nhất của bọn tôi đều là cho ông, chủ nhân. Nhưng giờ bọn tôi ngày một già. Khi không bắt được thỏ nữa, ông có còn cho tôi xương không?
Thế là thợ săn thống kê lại toàn bộ số thỏ bắt được của từng con, tiến hành phân tích, đưa ra quy định mới về trả công: Nếu bắt được số thỏ vượt một mức nhất định, chó săn khi về già sẽ được trả số xương nhất định.
Bầy chó vui sướng, tất cả lại lao đi săn, cố để hoàn thành nhiệm vụ ông chủ giao. Qua một thời gian, một số chú chó đã hoàn thành chỉ tiêu.

5. Một thời gian sau, có một con nói:
- Chúng tôi cố gắng thế mà chỉ được trả mấy khúc xương, mà số thỏ tôi săn được quý gấp bao nhiêu lần xương. Vì sao chúng tôi không bắt thỏ cho chính mình nhỉ?
Thế là có mấy chú chó bỏ thợ săn, tự mình lập xưởng bắt thỏ.

Người thợ săn ý thức được rằng số lượng chó săn đang giảm dần, hơn nữa những chú chó bỏ đi này giống như những con chó hoang, chúng tranh giành săn thỏ với những con chó săn còn lại.

Tuy nhiên, cũng không phải tất cả chó hoang bữa nào cũng có thịt ăn. Đa số những cuộc tranh giành cuối cùng cũng không có lấy một mẩu xương.

Người thợ săn bèn nghĩ ra thêm một nguyên tắc: Mỗi con chó săn ngoài lượng xương cơ bản ra, còn có thể nhận được n% của tổng lượng thịt thỏ săn được. Ngoài ra, tùy theo thâm niên và sự cống hiến, nếu tỷ lệ này đều đặn thì chó săn có quyền được hưởng M% của tổng lượng thịt thỏ của thợ săn.

Cứ như vậy, chó săn và thợ săn cùng nhau cố gắng, khiến cho những con chó hoang phải trải qua những ngày điêu đứng, lần lượt tranh nhau xin quay về.
…

Câu chuyện không dừng lại ở đó…

Ngày ngày trôi qua, mùa đông đã đến, số lượng thỏ ngày càng ít, lượng thu hoạch của thợ săn ngày càng ít dần đi. Vậy mà những con chó săn già, già đến nỗi không săn nổi thỏ, nhưng vẫn được hưởng phần lớn thức ăn mà chúng cho là đáng được hưởng.

Cuối cùng một ngày nọ, người thợ săn cũng không chịu nổi, đuổi hết chúng ra ngoài vì thợ săn chỉ cần những con chó khỏe mạnh thôi.

Thực sự kinh điển. Đọc đến cuối đầu óc mình tự nhiên đặt ra câu hỏi: "Câu truyện có thể phát triển thêm. Nhân sự có rất nhiều vấn đề. Vậy ai sẽ phát triển câu truyện, ai sẽ viết thêm đây ? Hay tổ chức một cuộc thi viết thêm cho câu truyện trên nhỉ? "