Thiết lập cơ cấu tổ chức – đi theo mô hình quản lý linh hoạt hay tập trung phân quyền

Từ câu chuyện bộ hành tự do hay kiểm soát đến câu chuyện quản lý doanh nghiệp.

Quản trị doanh nghiệp: Kỷ luật hay linh hoạt?

Câu chuyện đang thu hút sự chú ý từ ngày 30 Tết đến nay: một nhà sư bộ hành đến đất Phật, không màng đến lộ trình cố định, không đặt ra mục tiêu phải đến đâu hay khi nào phải dừng lại. Với ông, hành trình chính là đích đến, mọi sự đến hay đi đều tùy duyên. Nhưng rồi, đoàn người hiếu kỳ đi theo ngày càng đông, gây ra sự hỗn loạn. Một số người hỗ trợ ông từ ban đầu lại có suy nghĩ khác, họ muốn tổ chức chặt chẽ hơn để tránh rủi ro, đảm bảo hành trình diễn ra an toàn. Điều này dường như đối lập với tư tưởng muốn tu học của nhà sư, đó là "tự do đến tuyệt đối", "tự nhiên đến như không".

***
Chi tiết câu chuyện:

Báu: Mọi thứ phải được tổ chức, phải trong tầm kiểm soát để an toàn

Minh Tuệ: Mọi thứ cứ để tự nhiên. Ai muốn tu học theo Phật đi theo đoàn thì đi, ai hết duyên thì tự rời khỏi đoàn; tự nhiên đi khất thực, có thì ăn, không có thì ăn lá cây, uống nước suối mà đi; ai muốn phỏng vấn, trò chuyện, cứ tự nhiên; ai muốn quay phim, ghi hình, livestream kệ họ; trên đường gặp trộm cướp, kệ họ; họ có đầu độc mình chết cũng không sao; mình đi vào chỗ chiến trận có thể chết, có thể đem lại hoà bình

Báu: Nhưng con có nhiệm vụ bảo vệ Thầy

Minh Tuệ: Anh Báu có bảo vệ được anh Báu không mà anh Báu bảo vệ con? Một người bệnh sắp chết anh Báu có bảo vệ được họ không? Anh Báu hãy bảo vệ anh Báu thôi. Con không cần anh Báu bảo vệ

Báu: Nếu để tự do tùy tiện, một sư nữ bảo tiền kiếp là vợ của Thầy cứ đi theo đoàn thì xử lý thế nào?

MInh Tuệ: Minh không xử lý ai cả. Mình chỉ tự xử lý mình thôi. Tiền kiếp thì ai cũng có nhiều vợ. Anh báu tiền kiếp cũng nhiều vợ lắm

Báu: Tại sao các “sư nhỏ” có những sai phạm, không giữ giới, Thầy không nhắc nhở, giáo dục… Có người nhìn gái đẹp, có người muốn có điện thoại… Cầm điện thoại rồi suốt ngày lướt mạng thì tu gì?

Minh Tuệ: Không có ai là “sư lớn”, “sư nhỏ”, tất cả bình đẳng, cùng đi tập học. Con đâu có phải là sư phụ của họ, họ có là học trò đâu mà con có quyền nhắc nhở, giáo dục… Anh Báu chỉ nhìn hình thức bên ngoài rồi đánh giá. Người ta nhìn, những tâm thanh tịnh; người ta cầm điện thoại để nghe kinh pháp thì tốt chứ sao. Mình cứ tu đúng lời Phật dạy, không phán xét ai cả. Tự người ta có duyên tu theo Phật thì tự họ sẽ sửa tâm của mình.

Báu: Nếu để tự do cho các youtuber hoạt động họ sẽ gây rối, có người cho flycam bay cả trên khu quân sự, họ bắn rơi flycam. Như vậy là vi phạm pháp luật nước người ta, sẽ bị trục xuất… Báu phải chịu trách nhiệm về mọi chuyện với Đoàn, không thể để tình trạng vô tổ chức được

Minh Tuệ: Ai vi phạm người đó phải chịu trách nhiệm. Anh Báu không phải chịu trách nhiệm.

Báu: Nhưng con là Trưởng đoàn, phụ trách đoàn phải chịu trách nhiệm

Minh Tuệ: Anh Báu không phải trưởng đoàn, phụ trách. Con chỉ nhờ anh Báu giúp giấy tờ để con tự đi thôi. Còn ai muốn đi là tuỳ họ. Nếu anh Báu không kham nhẫn, giữ giới thì anh Báu sẽ ngày càng xa con.

Báu: Con vẫn giữ năm giới. Nếu con phạm giới, làm gì sai, con xin sám hối… Thầy bảo xa con là muốn con về, không đi nữa phải không?

Minh Tuệ: Anh Báu phát tâm hoan hỉ giúp đỡ mọi người là có vô lượng phước báu. Nhưng anh Báu không kham nhẫn thấy sân hận, bức xúc mà đi theo đoàn thì anh Báu đau khổ, không hạnh phúc. Con không muốn anh Báu đau khổ, để anh về, anh Báu sẽ được hạnh phúc… Anh Báu về sẽ có người khác hữu duyên hoan hỉ giúp đỡ

...

Báu: Ai tốt xấu mình không được phê phán hả thầy?

Minh Tuệ: Anh Báu bị trói thì có đi cởi trói cho người khác được không?

Báu: Con có cách cởi được. Con nhờ anh Giáp…

Nguồn: Fb Trung Sơn
***

Không bàn đến những “drama” trong câu chuyện thực tế, tuy nhiên việc này lại gợi mở một vấn đề lớn hơn trong quản trị doanh nghiệp: Một tổ chức nên được quản lý bằng kỷ luật chặt chẽ để tối ưu hóa hiệu suất, hay nên trao quyền tự do để con người phát huy tối đa năng lực tự quản, khả năng sáng tạo của mỗi người, hay là tiến đến tổ chức tự vận hành?

Kỷ luật để tối ưu và kiểm soát

Trong quản trị doanh nghiệp, kỷ luật và hệ thống chặt chẽ giúp tổ chức vận hành hiệu quả, nhất quán và có thể kiểm soát được rủi ro. Những doanh nghiệp thành công với mô hình này thường có quy trình tối ưu, đảm bảo mỗi cá nhân trong tổ chức đều tuân thủ một tiêu chuẩn chung để tạo ra giá trị.
Toyota, McDonald’s là những ví dụ điển hình. Nếu không có tối ưu hóa hiệu suất, tinh gọn chống lãng phí sẽ không thể mở rộng, nhân rộng ra toàn cầu và đạt cùng một chuẩn chất lượng như nhau.

Kỷ luật trong quản trị giúp tổ chức không rơi vào hỗn loạn, đảm bảo tính ổn định và hiệu quả. Nhưng mặt trái của nó là có thể triệt tiêu tính sáng tạo, năng lực tự quản và sự linh hoạt của con người.

Linh hoạt để sáng tạo và thích nghi

Ngược lại, có những tổ chức đặt niềm tin vào sự sáng tạo và khả năng tự chủ của con người hơn là quy trình cứng nhắc. Họ tin rằng, giống như nhà sư kia, mỗi người cần có không gian để tự do khám phá con đường của mình, thay vì bị bó buộc bởi những giới hạn cố định.

Google là ví dụ tiêu biểu với chính sách “20% thời gian” cho nhân viên theo đuổi ý tưởng cá nhân hay Spotify với mô hình "Squad, Tribe, Chapter, Guild", cho phép nhân viên làm việc nhóm một cách linh hoạt mà không bị ràng buộc vào cơ cấu tổ chức truyền thống.

Linh hoạt giúp tổ chức thích nghi với thay đổi và tạo ra những bước đột phá. Nhưng nếu thiếu đi một mức độ tổ chức nhất định, nó có thể dẫn đến hỗn loạn, mất định hướng, giống như đoàn người đang đi theo nhà sư bộ hành đến đất Phật .

Cân bằng giữa kỷ luật và linh hoạt

Vậy đâu là mô hình tối ưu? Câu trả lời có lẽ không nằm ở một trong hai cực, mà ở sự cân bằng giữa kỷ luật và linh hoạt. Mỗi doanh nghiệp cần tìm ra cách kết hợp cả hai yếu tố này.

Tự do không có nghĩa là hỗn loạn. Kỷ luật không có nghĩa là cứng nhắc. Một tổ chức lý tưởng là nơi mỗi cá nhân có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, nhưng vẫn đi chung một hướng vì một mục tiêu lớn hơn.

Bài học từ câu chuyện

Câu chuyện về nhà sư và đoàn người theo chân ông là một ẩn dụ thú vị về quản trị. Nếu không có sự quản lý, đoàn người có thể rơi vào hỗn loạn. Nhưng nếu kiểm soát quá mức, hành trình có thể mất đi ý nghĩa ban đầu.
Vậy nên, trong doanh nghiệp cũng vậy, không có một công thức chung cho mọi tổ chức. Điều quan trọng nhất là phải hiểu rõ bản chất của tổ chức mình đang xây dựng. Mục tiêu là gì? Văn hóa doanh nghiệp ra sao? Đội ngũ nhân sự có đặc điểm gì? Một số tổ chức cần kỷ luật hơn để vận hành trơn tru, một số tổ chức cần linh hoạt để sáng tạo và thích nghi.
Suy cho cùng, quản trị không phải là kiểm soát hay buông lỏng, mà là tạo ra một môi trường nơi con người có thể phát triển tốt nhất để cùng nhau đạt đến một mục tiêu chung. Và đó chính là thách thức lớn nhất của bất kỳ nhà lãnh đạo nào!

Nguồn: Ngô Nhật Quang

Lời bình: Cường xin phép bổ sung. Đây là bài chính sách 20%: https://blognhansu.net.vn/2024/12/25/chuyen-danh-gia-dao-tao-dong-luc-google-bi-mat-dang-sau-chinh-sach-20-thoi-gian-sang-tao/

Ưu điểm là vậy. Và nhược điểm là: https://blognhansu.net.vn/2024/12/24/google-cat-giam-10-nhan-su-vi-tri-quan-ly-cap-cao-dip-cuoi-nam-2024/